Mặc dù đã có sự cải cách sâu rộng trong toàn bộ hệ thống thuế nhưng có tới 49% các doanh nghiệp cho biết từng gặp phiền hà trong thực hiện thủ tục hành chính thuế, có tới 32% các doanh nghiệp cho biết họ phải chi trả chi phí không chính thức cho cán bộ thuế.
Nhận xét của DN về hệ thống thuế hiện hành của Việt Nam
Nguồn: Khảo sát các DN V1000 do Vietnam Report thực hiện, tháng 9/2015
- Vướng chi phí không chính thức:
Trung bình có 32% các DN cho biết họ phải chi trả chi phí không chính thức cho cán bộ thuế. Kết quả khảo sát cho thấy, tỷ lệ DN phải chi trả chi phí không chính thức không đồng đều giữa các nhóm DN theo nguồn vốn chủ sở hữu. Trong khi chỉ khoảng 19% DNNN cho biết phải chi “thêm”, thì có tới 33% DN dân doanh phải chi trả khoản này.
Nguyên nhân phải trả chi phí không chính thức về cơ bản do DN sợ bị cán bộ thuế phân biệt đối xử. Có tới 40% DN tin rằng sẽ bị phân biệt đối xử nếu không chi trả chi phí không chính thức. Tỷ lệ lo ngại cao nhất cũng đến từ khu vực DN FDI, với 48%, tiếp đến là DN dân doanh, 42%. Riêng DNNN, chỉ 29% cho biết họ có thể bị phân biệt đối xử trong trường hợp này. Trong số những DN cho rằng sẽ bị phân biệt đối xử nếu không chi, 50% cho biết họ sẽ bị yêu cầu bổ sung, giải trình hồ sơ, khoảng 37% lo ngại họ bị kéo dài thời gian làm thủ tục thuế và khoảng 15% cho biết công chức thuế sẽ có thái độ không văn minh, lịch sự khi tiếp xúc.
- Phiền hà về thủ tục
Theo kết quả khảo sát, có tới 49% các DN cho biết từng gặp phiền hà trong thực hiện thủ tục hành chính. 2 nhóm thủ tục mà DN đang gặp phiền hà lớn nhất là đăng ký thuế, thay đổi thông tin đăng ký thuế (32%) và khai thuế (28%). Đa số các DN, bất kể là DNNN, DN FDI hay DN dân doanh, đều cho biết phiền hà lớn nhất mà họ gặp phải là các biểu mẫu hay thay đổi (trên 70%). Phiền hà lớn thứ hai là cán bộ thuế yêu cầu cung cấp thêm nhiều loại thông tin, giấy tờ không cần thiết (đối với DNNN và DN dân doanh), và thời gian giải quyết quá dài (với DN FDI). Đối với DN FDI, thủ tục mất thời gian nhất là miễn giảm thuế hoặc hoàn thuế.
Việc tìm hiểu thông tin chính sách thuế của các DN cũng là lĩnh vực bị than phiền rất nhiều. Có 70% DN tham gia khảo sát cho biết họ từng gặp vướng mắc trong quá trình này. Nguyên nhân có thể có nhiều, trong đó có việc chính sách, pháp luật về thuế ở Việt Nam được quy định ở nhiều văn bản khác nhau, cũng như quá trình điều chỉnh, thay đổi các quy định đang diễn ra nhanh chóng khi Việt Nam đang hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật thuế cho phù hợp với các cam kết quốc tế, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho người nộp thuế cũng như phục vụ mục tiêu quản lý nhà nước.
Trong quá trình thực hiện TTHC thuế còn những khâu chưa sử dụng số liệu thông tin cơ bản của từng doanh nghiệp để áp dụng nhiều lần trong quá trình thực hiện, mà phải kê khai, báo cáo số liệu, thông tin cơ bản lặp đi lặp lại trong từng thủ tục; nhiều thủ tục chưa được liên thông giữa các cơ quan chức năng cũng như khâu này có giá trị để áp dụng cho khâu sau. Bên cạnh đó, những quy định về điều kiện để được miễn, giảm thuế chưa được cụ thể, rõ ràng, nên việc xem xét giải quyết trên thực tế cũng vướng mắc. Tình trạng thiếu quy định cụ thể về thời hạn và trường hợp được lập hồ sơ hoàn thuế dễ làm nảy sinh hiện tượng tiêu cực trong việc hoàn thuế.
Thực hiện Nghị quyết 19 của Chính phủ, ngành thuế được đánh giá là một trong những ngành có nhiều giải pháp quyết liệt nhằm giảm thời gian thực hiện các TTHC thuế, hướng tới cải thiện môi trường kinh doanh. Nhìn tổng thể, TTHC thuế được cải thiện đáng kể so với trước đây. Tuy nhiên, để lấy được sự hài lòng thật sự của doanh nghiệp, những “nút nghẽn” trên buộc ngành thuế phải vượt qua.
Tài liệu tham khảo:
- http://enternews.vn/muc-do-hai-long-cua-dn-doi-voi-cai-cach-tthc-thue-2014-van-con-nut-nghen-kho-vuot.html
- http://www.24h.com.vn/dau-tu/61-doanh-nghiep-chua-hai-long-voi-cai-cach-thue-c263a741190.html
- http://thuyson.gov.vn/frontend/index.asp?website_id=39&menu_id=739&parent_menu_id=739&article_id=14087&fuseaction=DISPLAY_SINGLE_ARTICLE
