Đối với hành vi sống chung như vợ chồng mà thuộc một trong các trường hợp quy định tại Khoản 1 Điều 48 Nghị định số 110/2013/NĐ-CP quy định về xử lí vi phạm hành chính trong lĩnh vực bổ trợ tư pháp, hành chính tư pháp, hôn nhân và gia đình, thi hành án dân sự, phá sản doanh nghiệp, hợp tác xã thì sẽ bị xử phạt hành chính bằng hình thức phạt tiền từ 1.000.000 đến 3.000.000 đồng cụ thể:
“1. Phạt tiền từ 1.000.000 đến 3.000.000 đồng đối với các hành vi sau:
a) Đang có vợ hoặc đang có chồng mà kết hôn với người khác, chưa có vợ hoặc chưa có chồng mà kết hôn với người mà mình biết rõ là đang có chồng hoặc đang có vợ
b) Đang có vợ hoặc có chồng mà chung sống như vợ chồng với người khác
c) Chưa có vợ hoặc chưa có chồng mà chung sống như vợ chồng với người mà mình biết rõ là đang có chồng hoặc đang có vợ”.
Ngoài ra hành vi chung sống như vợ chồng vi phạm chế độ hôn nhân 1 vợ 1 chồng còn có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự. Cụ thể tại Điều 182 Bộ luật hình sự quy định về tội xâm phạm chế độ 1 vợ 1 chồng:
“1. Người nào đang có vợ, có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người khác hoặc người chưa có vợ, chưa có chồng mà kết hôn hoặc chung sống như vợ chồng với người mà mình biết rõ là đang có chồng, có vợ thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt cảnh cáo, phạt cải tạo không giam giữ đến 01 năm hoặc phạt tù từ 03 tháng đến 01 năm:
a) Làm cho quan hệ hôn nhân của một hoặc hai bên dẫn đến ly hôn;
b) Đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này mà còn vi phạm.
2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm:
a) Làm cho vợ, chồng hoặc con của một trong hai bên tự sát;
b) Đã có quyết định của Tòa án hủy việc kết hôn hoặc buộc phải chấm dứt việc chung sống như vợ chồng trái với chế độ một vợ, một chồng mà vẫn duy trì quan hệ đó.”
Trong trường hợp cặp đồng tính chung sống với nhau như vợ chồng cũng có thể bị áp dụng hình thức xử lý như trên.
