Khách hàng tới Văn phòng luật sư Đỗ Minh nhờ tư vấn trường hợp có con mình là bị cáo tên Đức trong vụ án hình sự tóm tắt vụ án có nội dung như sau :
“Đức và Sơn bàn nhau đi trộm trâu nhà anh H, hai người thống nhất kế hoạch là Đức vào dắt trâu ra cho Sơn chờ sẵn ở cổng, Sơn là người mang Trâu đi bán. Nhưng khi thực hiện kế hoạch Đức dắt trâu ra thì không thấy Sơn đâu, Đức đã mang trâu đi bán và chi tiêu hết tiền. Tại phiên tòa hình sự Sơn khai rằng khi đứng chờ Đức, Sơn đã thay đổi ý định không muốn thực hiện tội phạm nên bỏ về. Sơn được miễn trách nhiệm hình sự .Trường hợp này Sơn có phải chịu trách nhiệm bồi thường thiệt hại không ?
Sau khi nghe gia đình bị cáo trình bầy cũng như xem xét các tài liệu do gia đình cung cấp, được biết hiện bị cáo Đức có kháng cáo đang chờ Tòa án xem xét tại phiên tòa phúc thẩm. Văn phòng luật sư Đỗ Minh xin tư vấn như sau :
Bị cáo Sơn được miễn truy cứu trách nhiệm hình sự, không bị coi là tội phạm nên không có trách nhiệm bồi thường cho người bị hại với tư cách người phạm tội theo quy định của Bộ luật hình sự. Tuy nhiên, nếu áp dụng các quy định của pháp luật Dân sự vẫn đủ cơ sở xác định Sơn có nghĩa vụ dân sự thì Sơn vẫn phải chịu trách nhiệm dân sự. Theo quy định tại Điều 604 BLDS 2005 (tương ứng với Điều 584 BLDS năm 2015) quy định về Căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại và hướng dẫn tại Mục 1 Phần 1 Nghị quyết 03/2006/NQ-HĐTP ngày 8/7/2006 của Hội đồng thẩm phán TANDTC về bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng thì căn cứ phát sinh trách nhiệm bồi thường thiệt hại ngoài hợp đồng bao gồm: 1/ Phải có thiệt hại xẩy ra. 2/ Phải có hành vi trái pháp luật. 3/ Phải có quan hệ nhân quả giữa thiệt hại xẩy ra và hành vi trái pháp luật. 4/ Phải có lỗi cố ý hoặc lỗi vô ý của người gây thiệt hại .
Trong tình huống trên, khi xem xét trách nhiệm dân sự của Sơn thấy rằng: Đã có thiệt hại về tài sản xẩy ra là thiệt hại của gia đình anh H. Đức và Sơn đã cùng nhau bàn bạc thống nhất ý chí với nhau và cùng thực hiện hành vi trộm trâu. Đức dắt trâu ra đến cổng là việc thực hiện tội phạm đã hoàn thành. Như vậy Sơn và Đức đã cùng nhau thực hiện hành vi trái pháp luật và hành vi này có quan hệ nhân quả với việc mất trâu .
Do vậy có đủ cơ sở xác định Sơn cùng Đức gây thiệt hại cho anh H nên cùng phải liên đới bồi thường. Tuy nhiên, có thể căn cứ vào mức độ lỗi để ấn định theo phần. Điều 616 BLDS quy định : “Trong trường hợp nhiều người cùng gây thiệt hại thì những người đó phải liên đới bồi thường cho người bị thiệt hại. Trách nhiệm bồi thường thiệt hại của từng người cùng gây ra thiệt hại được xác định tương ứng với mức độ lỗi của từng người, nếu không xác định được mức độ lỗi thì họ phải bồi thường theo phần bằng nhau ..”
Cần lưu ý: Trách nhiệm liên đới có nghĩa mỗi người có nghĩa vụ bồi thường toàn bộ thiệt hại rồi sau đó có quyền đòi lại người khác theo phần cụ thể chứ không phải chỉ chịu trách nhiệm cụ thể.
Văm phòng luật sư Đỗ Minh xin giải thích và tư vấn cho gia đình.
